بررسی مزیت نسبی صادراتی رب گوجه فرنگی ایران

مزیت نسبی یکی از معیارهای مهم اقتصادی جهت برنامه ریزی تولید، صادرات و واردات و به معنای توانایی یک کشور یا یک منطقه در تولید یک کالا با هزینه کمتر است. این نظریه نشان می دهد که هر کشور یا منطقه با توجه به فراوانی استعدادهای طبیعی و سطوح بهره وری عوامل تولید، به طور نسبی در تولید گروه خاصی از محصولات مزیت دارد. توجه به مزیت نسبی فعالیت های مختلف اقتصادی، یکی از جنبه های مهم برنامه ریزی اقتصادی است. از سوی دیگر، بیشتر نظریه پردازان معتقدند که برای توسعه صادرات هر کشوری، از جمله اقدامات ضروری، شناسایی مزیتهای نسبی و توجه به بازارهای هدف می باشد. در این مطالعه به بررسی وجود یا عدم وجود مزیت نسبی صادراتی محصول رب گوجه فرنگی ایران و روند تغییرات آن طی دوره 2006 - 1997، جایگاه ایران در بین کشورهای عمده صادرکننده و تعیین بازارهای هدف این محصول پرداخته شده است. به منظور تشخیص مزیت نسبی صادراتی از شاخص های مزیت نسبی آشکار، مزیت نسبی آشکار متقارن و کای دو استفاده شده و برای تعیین بازارهای هدف از روش غربال کردن و تاکسونومی استفاده شده است. آمار و اطلاعات مورد نیاز از سایتهای un comtrade & cia گردآوری شده است، در نهایت نتیجه این تحقیق نشان می دهدکه ایران در صادرات رب گوجه فرنگی مزیت نسبی داشته است، اما مزیت نسبی آن روند باثباتی نداشته است و متوالیا افزایش و کاهش یافته است. کشورهای اردن، قرقیزستان، مالی، مغرب، الجزایر، عربستان، گینه، ماداگاسکار، اسلوونی، لبنان، شیلی، بنگلادش، استرالیا، مالزی و هند به ترتیب مهمترین بازارهای بالقوه رب گوجه فرنگی ایران محسوب می گردند. مقایسه نتایج الویت بندی بازارهای هدف با آنچه که در سالهای گذشته رخ داده نشان می دهد تفاوت قابل ملاخظه ای بین بازارهای هدف بالقوه و بالفعل وجود دارد. واژه های کلیدی: رب گوجه فرنگی، بازارهای هدف، مزیت نسبی، صادرات